Η Επιχειρηματικότητα αποτελεί μια πολυδιάστατη έννοια που εμφανίζεται σε όλα τα επίπεδα και σε κάθε μορφή οργάνωσης.
Ο όρος της επιχειρηματικότητας αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο τρόπο «σκέψης» και «λειτουργίας» .
Η επιχειρηματικότητα δεν ασκείται με έναν και μοναδικό τρόπο, αλλά αποτελεί κατά κύριο λόγο νοοτροπία.
Πρόκειται για την δραστηριοποίηση και την ικανότητα που έχει ένα άτομο, μεμονωμένα ή στο πλαίσιο ενός οργανισμού, να αναγνωρίζει τις ευκαιρίες και να τις εκμεταλλεύεται προκειμένου να επιτύχει προστιθέμενη αξία ή να έχει οικονομικό όφελος.
Η επιχειρηματικότητα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιονδήποτε τομέα και σε όλους τους κλάδους, τεχνολογικούς ή παραδοσιακούς, και να έχει μορφή μικρής μεσαίας ή μεγάλης επιχείρησης ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος: ατομικές, οικογενειακές επιχειρήσεις, εισηγμένες στο χρηματιστήριο, επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, συνεταιρισμοί, ή και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.
Πολλαπλές έρευνες από πανεπιστήμια ανά τον κόσμο και από δημόσιους οργανισμούς επιβεβαιώνουν ότι οι πετυχημένοι επιχειρηματίες έχουν ορισμένα κοινά προσόντα σε ικανότητες, ενδιαφέροντα και προσωπικά χαρακτηριστικά. Στα πλεονεκτήματα αυτά του επιτυχημένου επιχειρηματία περιλαμβάνονται και τα εξής :
- Ανάληψη πρωτοβουλιών
- Επιμονή
- Ικανότητα για αναλυτική σκέψη
- Δημιουργικότητα
- Κριτική σκέψη
- Θετικές ανθρώπινες σχέσεις
- Συναισθηματική ισορροπία
- Κοινωνικότητα
- Ομαδικότητα
- Ικανότητα Επικοινωνίας
- Αυτοϋποκίνηση
- Ικανότητα να οραματίζεται και να υλοποιεί
Οι κυριότεροι λόγοι που ωθούν στη δημιουργία επιχείρησης είναι οι εξής:
- Εξασφάλιση εισοδήματος
- Ανεξαρτησία
- Η τάση για ενασχόληση με αντικείμενο που εκφράζει, ευχαριστεί και εμπνέει
- Απόκτηση απασχόλησης
- Κοινωνική καταξίωση
Πριν συσταθεί, οργανωθεί και λειτουργήσει μια επιχείρηση, υπάρχει, σχεδόν πάντα, η σύλληψη, η γενεσιουργός ιδέα, το όραμα. Το όραμα αυτό μπορεί να εμπνευστεί είτε από τα κενά αγοράς που εντοπίζονται, είτε από την ιδέα για την ανάπτυξη κάποιου προϊόντος ή υπηρεσίας για την ικανοποίηση κάποιας υπάρχουσας ανάγκης, είτε από την αξιοποίηση των εξελίξεων της τεχνολογίας και των αποτελεσμάτων ερευνητικών διαδικασιών ή ακόμα και εφευρέσεων.
Η επιχειρηματική διαδικασία έχει 5 ευδιάκριτες φάσεις
- Προσδιορισμός της επιχειρηματικής ιδέας
- Ανάπτυξη μελέτης σκοπιμότητας ( feasibility plan ) ή αξιολόγηση της ιδέας
- Ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου ( business plan )
- Προσδιορισμός των απαραίτητων πόρων και των πηγών αυτών.
- Υλοποίηση
Για να στεφθεί από μια επιχειρηματική σας ιδέα θα πρέπει να απαντά με σαφήνεια στα εξής ερωτήματα:
Ποιά ανάγκη της αγοράς καλύπτει
- Το μέγεθος της αγοράς είναι ικανοποιητικό
- Μπορεί από τεχνικής άποψης να παραχθεί το προϊόν / υπηρεσία
- Ποια στοιχεία προκύπτουν από την ανάλυση δευτερογενών ερευνών και ανταγωνισμού
- Ποιοι είναι οι τρόποι απόκτησης χρημάτων
Το Επιχειρηματικό Σχέδιο είναι ένα έγγραφο που καταγράφει με λεπτομέρειες το τι είναι μία επιχείρηση, τι κάνει και που θέλει να πάει. Περιγράφει την ίδια την επιχείρηση, την αγορά στην οποία κινείται, τα προϊόντα και τους πελάτες της, την στρατηγική της, τον ανταγωνισμό, τους ανθρώπους της, τις ανάγκες της και αναλύει με λεπτομέρειες όλα τα σχετικά οικονομικά της στοιχεία. Ένα επιχειρηματικό σχέδιο εμπεριέχει επίσης και όλες τις υποθέσεις και προβλέψεις που τυχόν κάνουμε και πάνω στις οποίες βασίζουμε την επιχειρηματική μας ιδέα.
Περιλαμβάνει κυρίως:
- Περιγραφή επιχείρησης- ευκαιρίας – προϊόντων/υπηρεσιών
- Ανάλυση κλάδου – αγοράς- ανταγωνισμού
- Σχέδιο μάρκετινγκ ( marketing plan)
- Σχέδιο διαδικασιών ( operational plan)
- Οργανωτικό σχέδιο – διοικητική ομάδα ( organizational plan )
- Οικονομικό σχέδιο ( financial plan )
Με το Επιχειρηματικό σχέδιο επιτυγχάνεται:
- Καλύτερη κατανόηση της επιχείρησης
- Εξασφάλιση χρηματοδότησης
- Περιγραφή της επιχείρησης προς προμηθευτές – πελάτες
- Στοχοπροσήλωση
Ένα επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να είναι S M A R T
- Specific, συγκεκριμένο
- Measurable, μετρήσιμο
- Achievable, πραγματοποιήσιμο
- Realistic, ρεαλιστικό
Time – phased, με συγκεκριμένους χρονικούς ορίζοντες
Η έναρξη κάθε νέας επιχείρησης απαιτεί κάποια κεφάλαια. Οι πιο δημοφιλείς τρόποι χρηματοδότησης είναι ασφαλώς τυχόν «δικά σας» κεφάλαια. Επίσης, έχει υπολογιστεί ότι μία στις τρεις νέες επιχειρήσεις καταφεύγει στο τραπεζικό σύστημα για να βρει χρηματοδότηση. Παρ’όλα αυτά τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετά θετικά βήματα στην χώρα μας σχετικά με την επιχειρηματικότητα και συγκεκριμένα στον χώρο των επιδοτήσεων. Οι πηγές χρηματοδότησης, λοιπόν, είναι και οι εξής :
Επίσημα επιχειρηματικά κεφάλαια
- Κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών ( Venture Capital )
- Θερμοκοιτίδες Επιχειρηματικότητας ( Business Incubators )
- Τεχνολογικά Πάρκα ( Technology Parks )
- Χρηματοδοτική μίσθωση ( Leasing)
- «Αναπτυξιακός Νόμος» (νόμος 3299/2004) & Κοινοτικά Προγράμματα της Ε.Ε.
Ανεπίσημα επιχειρηματικά κεφάλαια
- Επιχειρηματικοί Άγγελοι ( Business Angels)
Crowd Funding
Crowdfunding πολύ απλά είναι η χρηματοδότηση από το πλήθος. Συνήθως αναφερόμαστε στη χρηματοδότηση κάποιου έργου /project ή κάποιας ιδέας από πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι προσφέρουν μικρά ποσά ο καθένας, αλλά από τη συμβολή όλων καλύπτεται ο οικονομικός στόχος για κάθε έργο.
Συνήθως , το crowdfunding αφορά περιπτώσεις μικρο-χρηματοδότησης από 5.000-50.000 ευρώ και δεν περιορίζεται σε επιχειρηματικές ιδέες, αλλά και στη χρηματοδότηση Life Projects για σπορ, τέχνες, ιατρικές ανάγκες, εκπαίδευση, ταξίδια, εθελοντισμό κλπ. Επίσης, το crowdfunding μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για τη χρηματοδότηση Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων (ΜΚΟ).
Διεθνείς αναφορές υπογραμμίζουν ότι το ποσοστό απόρριψης των business plans που υποβάλλονται για χρηματοδότηση φτάνει ακόμα και το 98 %.
Αυτή η κατάσταση οδήγησε χιλιάδες start uppers τα τελευταία 2-3 χρόνια, σε όλο τον κόσμο, στο να διεκδικήσουν απευθείας μερίδιο στην πίτα της χρηματοδότησης παρακάμπτοντας τους παραδοσιακούς τρόπους ανεύρεσης κεφαλαίου και αξιοποιώντας τα εργαλεία που τους προσφέρουν οι πλατφόρμες crowd funding.
Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα projects που κατάφεραν να συγκεντρώσουν εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια δολάρια, καθώς οι δημιουργοί τους απευθύνθηκαν κατευθείαν στον τελικό καταναλωτή για χρηματοδότηση.
Τα στατιστικά αποδεικνύουν ότι υπάρχει όντως δυναμική. Το 2009 -μεσούσης της κρίσης-, οπότε πρωτοεμφανίστηκε ο θεσμός του crowdfunding παγκοσμίως λειτουργούσαν μόλις 3-4 πλατφόρμες, ενώ πλέον ο αριθμός τους ξεπερνά τις 450, καταγράφοντας ετησίως σημαντικό αριθμό επιτυχημένων απορροφήσεων κεφαλαίων.
Η πιο απλή μορφή του crowdfunding παραμένει, ωστόσο, η απευθείας αξιοποίηση μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας και των εργαλείων που προσφέρει στο χρήστη για την παρουσίαση της ιδέας του και τη δικτύωση μέσω των social media.
Η διαδικασία που ακολουθείται διεθνώς απαιτεί από τον δημιουργό-αιτούντα να παρουσιάσει σε κάποια πλατφόρμα επιλογής του μια καμπάνια, όπου θα περιγράφει με απλό τρόπο την ιδέα του, και το ποσό που ζητά για την υλοποίησή της, όπως και την «ανταμοιβή» που θα προσφέρει στους χορηγούς-υποστηρικτές του (από μετοχές στην εταιρία του έως κάποια μικρά δώρα ή προϊόντα) και να ορίσει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο πρέπει να γίνει η χρηματοδότηση (συνήθως πρόκειται για μικρό χρονικό διάστημα ενός-δύο μηνών).
Οι χορηγοί-υποστηρικτές προσφέρουν χρήματα, τα οποία δεσμεύονται μόνο μετά τη λήξη της συγκεκριμένης προθεσμίας που έχει οριοθετηθεί και μόνον εφόσον επιτευχθεί ο στόχος του αιτούντα (π.χ. αν κάποιος ζητά 5.000 ευρώ και συγκεντρώσει 4.999 ευρώ, τότε η χρηματοδότηση ακυρώνεται και δεν χρεώνονται και οι λογαριασμοί των υποστηρικτών).
Οι διαχειριστές μιας πλατφόρμας crowdfunding περιορίζονται στο να οργανώνουν το χώρο… συνάντησης μεταξύ αιτούντων και μικροπενδυτών, εισπράττοντας μια μικρή προμήθεια επί του ποσού κάθε επιτυχημένης χρηματοδότησης (κυμαίνεται από 7% ως 10%).
Δεν παρεμβαίνουν στη διαδικασία, ωστόσο ασκούν ένα πρώτο έλεγχο ως προς τη νομιμότητα και ως προς τον ρεαλιστικό χαρακτήρα κάθε καμπάνιας που αναρτάται.
Σύμφωνα με τον Δ. Αναγνώστου, η groopio.com από το 2012 που λειτουργεί έχει απορρίψει αρκετές καμπάνιες, αλλά έχει φιλοξενήσει έως σήμερα περίπου 100 projects. To 45% αυτών υπήρξε επιτυχημένο και οι δημιουργοί τους έλαβαν τη σχετική χρηματοδότηση.
Παραδείγματα
Όταν τον Σεπτέμβριο του 2010, η Apple ανακοίνωσε τη δημιουργία του Nano iPod 6ης γενιάς ο Αμερικανός Σκοτ Γουίλσον, σχεδιαστής τότε ρολογιών στην εταιρία Nike, εμπνεύστηκε ένα καινοτόμο προϊόν. Σχεδίασε το «LunaTik» ένα πρωτότυπο βραχιόλι χεριού, όµοιο καθ’ όλα µε κοινό ρολόι µε µία µόνο διαφορά: στη θέση του ρολογιού θα υπήρχε ειδική θήκη για να τοποθετηθεί το νέο Nano iPod.
«Ανέβασε» την ιδέα του στο www.kickstarter.com, όπου κάθε χρήστης του Διαδικτύου μπορεί να παρουσιάσει ένα επιχειρηματικό σχέδιο και να ζητήσει χρηματοδότηση.
Στόχος του ήταν να μαζέψει 15.000 δολάρια σε 30 ημέρες.
Τελικώς μάζεψε… 942.578 δολάρια
https://www.kickstarter.com/projects/1104350651/tiktok-lunatik-multi-touch-watch-kits
Μια άλλη επιτυχημένη προσπάθεια σε εθνικό επίπεδο είναι η συγκέντρωση κεφαλαίων για την προβολή του Ελληνικού Τουρισμού όταν ξέσπασε η κρίση
Οι δημοφιλέστερες ιστοσελίδες σε παγκόσμιο επίπεδο:
https://www.kickstarter.com
https://www.indiegogo.com/
και για την Ελλάδα:
http://www.groopio.com/
Η περιήγηση στις σελίδες περιγράφει αναλυτικά τη διαδικασία και τους όρους ανάρτησης μιας ιδέας προς χρηματοδότηση, όπως και τους τρόπους που μπορεί κάποιος να επενδύσει σε κάποιο επιχειρηματικό ή άλλης μορφής εγχείρημα.